W jaki sposób dostosować codzienne obowiązki, aby spełniały zasady diety sensorycznej, a przy tym stymulowały rozwój dziecka?
Rozpoczął się nowy poranek. Idziesz budzić dzieci do przedszkola. Nie ograniczaj się przy tym tylko do jednego buziaka na przywitanie. Przytul swoje dziecko do siebie kilka razy, np. obdarz go trzema, a nawet czterema mocnymi uściskami na przywitanie się i dobre rozpoczęcie nowego dnia. Poranek od razu będzie lepszy dla obydwojga. Nie musicie pokonywać drogi do łazienki zaspanym i wolnym krokiem. Bądźcie kreatywni o tak wczesnej godzinie i róbcie skoki na jednej nodze lub tzw. obunóż. Przejście do kuchni nie musi kojarzyć się z nudą. Idźcie do niej po naklejonej na ziemi taśmie w różnych kolorach – przodem, tyłem lub skacząc z jednego boku na drugi. Gdy ubierasz dziecko do wyjścia, wykorzystaj ten moment i wykonaj krótki masaż z wykorzystaniem konkretnego wzoru, a na sam koniec zróbcie kilka obrotów na krześle.
Wychodzicie z domu. Wybieracie się do przedszkola lub szkoły. Droga taka wcale nie musi być przykrym obowiązkiem. Jest to również ten moment, kiedy możesz ze swoim dzieckiem pobyć kilka chwil dłużej. Spraw, aby to był dobry czas dla was obydwojga. Wybierz kilka prostych ćwiczeń, które rozwiną pamięć i zdolność do koncentracji Twojej pociechy. Gdy jesteście w trasie i jedziecie wspólnie samochodem, to spróbujcie pobawić się w policzenie, ile psów mija się po lewej stronie ulicy, a ile po prawej? Ćwiczenie to ma pomóc zapamiętać kierunki prawo-lewo. Innym zadaniem, jakie Twój maluch może wykonać w drodze do szkoły, to zwrócenie uwagi na to, jak dużo aut mija w kolorach czerwieni, bieli lub czerni? To zadanie poprawia zapamiętywanie oraz koncentrację. Ciekawym zadaniem, jakie również możecie wykonać, to liczenie wszystkich zwierząt, które spotkanie na drodze. Dzięki temu ćwiczeniu Twoje dziecko będzie coraz więcej rzeczy z łatwością zapamiętywać.
Na czym polega zabawa w pilota? To ciekawe doświadczenie, w którym dziecko steruje rodzicem. Obserwuje bardzo dokładnie drogę i samo określa, w którą stronę powinien skręcić. Zadanie to rozwija umiejętności odróżniania strony prawej od lewej, a także samo zapamiętywanie.
Pożegnanie się z dzieckiem wcale nie musi wyglądać standardowo. Może przybrać formę stymulacji czucia głębokiego. Po podarowaniu dziecku kilku mocnych uścisków możesz poprosić go o przybicie trzech lub czterech wysokich piątek. Unieś swoje dłonie, aby Twoje dziecko trzymało ręce na tyle wysoko, aby musiało podskoczyć kilka centymetrów i przybić piątkę z nami. Wysyłając dziecko do szkoły i pozostawiając go w murach na kilka godzien, niestety nie mamy wpływu na aktywność dziecka. Zajmują się tym już nauczyciele i wychowawcy. Aktualnie każda klasa uczęszcza na zajęcia z wychowania fizycznego (WF) minimum 2-3 razy w tygodniu. Jeśli Twoje dziecko nie ma konkretnych przeciwwskazań zdrowotnych (np. choroby serca, niewydolność oddechowa), to postaraj się nie zwalniać go z lekcji WF. Zwolnienia z tego przedmiotu szkolnego stały się w ostatnim czasie bardzo częstą praktyką. Aktywność fizyczna w grupie przygotowuje do późniejszej rywalizacji i współzawodnictwa. Dziecko uczy się dążyć do wygranej, ale również pogodzić się z porażką. Chodzenie na lekcje wychowania fizycznego i branie w nich aktywnego udziału, są głównie przerwą w trakcie trwania innych lekcji, w których dziecko musi siedzieć w ławce i skupiać się na przyswajaniu wiedzy.
Przychodzi popołudnie. Odbieramy nasze dziecko z przedszkola lub szkoły. Zazwyczaj po szkole w ciągu dnia dziecko najczęściej odpoczywa w łóżku. Może sięgnąć po książkę i przeczytać kilka rozdziałów, oglądać swoją ulubioną bajkę w telewizji lub po prostu spać. W tym przypadku możemy je przykryć kołderką obciążeniową.
Co może okazać się ważne dla naszej pociechy?
- Ważne jest, aby pamiętać, o jak największym zaangażowaniu dziecka w codziennych czynnościach. Poproś swoje dziecko o pomoc w kuchni. Mogą to być najprostsze obowiązki takich jak rozkładanie talerzy i sztućców przed obiadem, sprzątanie ze stołu po skończonym posiłku czy równe ustawienie krzeseł przy stole. W trakcie gotowania możemy stworzyć dziecku ogromną możliwości do ćwiczenia motoryki małej. Dziecko w tym czasie może wziąć palcami szczyptę soli i posypać jedzenie, porwać liście szpinaku do sałatki, wymieszać sos czy nalać wodę do szklanek. Są to bezproblemowe czynności, które mogą wydawać się z pozoru, że nie mają związku z integracją sensoryczną. Tak naprawdę rozwijają koordynację ruchową, równowagę, motorykę, jak również stymulują układ dotykowy, wzrokowy i słuchowy.
- Każde działanie, w które zaangażujemy naszą pociechę i będziemy konsekwentnie wymagali jego wykonania, powinno pozytywnie wpłynąć na jego rozwój. Dziecko uczy się poczucia obowiązku oraz daje mu wiarę we własne siły w trakcie wykonywania obowiązków domowych. Pozwala mu również doświadczanie świata realnego, a nie tylko wirtualnego, którego znać może z telewizora czy komputera.
- Pamiętaj o tym, aby nie przeciążać swoje dziecko nadmiarem bodźców sensorycznych w ciągu jednego dnia. Sam fakt przebywania w szkole kilka godzin jest już sam w sobie wystarczająco męczący dla układu nerwowego. Warto zaznaczyć, że dziecko powinno mieć po szkole chwilę dla siebie. Najlepiej byłoby, gdyby czas wolny spędzało na świeżym powietrzu.
- Jeśli Twoja pociecha jest przebodźcowane obowiązkami, które musi wykonać w przeciągu całego dnia, to nie powinno nas dziwić, że potem jest za bardzo pobudzone, nie potrafi skoncentrować się lub wybudza się ze snu. Warto zaznaczyć, że dzieci uczą się i nabywają nowych umiejętności głównie dzięki spontanicznej zabawie. Rodzice powinni dawać swoim dzieciom kilka chwil ciszy i skupienia. Dzieci muszą uczyć się jak kreatywnie zaplanować swój czas wolny. Nadmiernie pobudzone dziecko może sprawiać wrażenie, że jest spokojne i grzeczne. Tak naprawdę całą swoją uwagę skupia na grach komputerowych lub ogląda kolejną kreskówkę. Wirtualny świat jest zbyt szybki i agresywny dla jeszcze niedojrzałego w pełni układu nerwowego malucha. Dziecko nie może adaptować tak dużej ilości nienaturalnych sygnałów zewnętrznych, a przeładowany układ nerwowy nie funkcjonuje odpowiednio. Z czasem mogą wystąpić kłopoty z sem, nadmierna ruchliwość czy trudności ze skupieniem się na swoich obowiązkach. Bardzo popularne stało się wysyłanie swoich dzieci na dodatkowe zajęć organizowane po lekcjach. Czasami należy zatrzymać się w miejscu na chwilę i przemyśleć pewne kwestie. Należy zadać sobie kluczowe pytania: czy nasza pociecha, która jest w stanie opanować język angielski i hiszpański, chodzi na korepetycje z matematyki oraz gra na pianinie, czy to może przynieść jej szczęście?
Pora wieczorna to bardzo dobry moment na zaplanowanie nowych i zabaw sensorycznych. Mycie zębów nie powinno kończyć się jedynie na szczotkowaniu samych zębów. Należy także wyszczotkować dokładnie język, policzki od wewnętrznej strony, a także usta. Warto zwrócić uwagę na obszar części oralnych na twarzy dziecka, zwłaszcza jeśli ma trudności z przyjmowaniem pokarmów. W trakcie kąpieli można wyczyścić różnymi akcesoriami do kąpieli czy szczotkami całe ciało dziecka. Jeśli Twoja pociecha ma bardzo wrażliwą skórę, to wybieraj przedmioty do kąpieli o delikatnej teksturze. W trakcie kąpieli wykonuj uściski rąk, nóg i pleców. Możesz kilka razy mocno przytulić do siebie. Gdy Twoje dziecko zasypia, to możesz ułożyć na nim kołderkę obciążeniową. Jest to kolejny element, który może stymulować czucie głębokie. Na samym początku dziecko powinno spać pod kołderką przez około 30 minut przez okres dwóch tygodni. W kolejnym tygodniu należy zrobić przerwę kilka dni i powtórzyć ten proces. Czas można wydłużyć od 1 do 1,5 h. Wszystko jest uzależnione od tego, jak zareaguje dziecko na tę zmianę. Jeśli nie jesteśmy posiadaczami kołderki obciążeniowej, to można dziecko bardzo mocno i ciasno zawinąć w normalną kołdrą. Wszystkie te czynności stymulują układ dotykowy i proprioceptywny. A to wszystko po to, aby wyciszyć układ nerwowy. W trakcie całego dnia dziecko może być narażone na różną ilość bodźców sensorycznych pochodzących z zewnątrz. Układ nerwowy w tym przypadku może ulec przeciążeniu. Często objawia się to utrudnionym zasypianiem, zwiększonym pobudzeniem, rozdrażnieniem. Silniejsze wrażenia czuciowe mają wpływ na stan pobudzenia poprzez zmianę poziomu neurotransmiterów, w tym serotoniny, która reguluje pracę układu nerwowego.